آیه کونوا مع الصادقین

سومین ایه ای که ما مورد بحث قرار می دهیم و عصمت ائمه اطهار علیهم السلام را ثابت می کند ایه همراهی با صادقین می باشد .

خداوند در سوره توبه مى‏فرماید:

«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّه وَکُونُوا مَعَ الصَّادِقینَ»( سوره توبه: آیه 119)

اى کسانى که ایمان آورده‏اید، تقوا پیشه کنید و همراه با راست‏گویان باشید.

همراهى را می توان به دو صورت تصوّر کنیم : 

 

آیه کونوا مع الصادقین

سومین ایه ای که ما مورد بحث قرار می دهیم و عصمت ائمه اطهار علیهم السلام را ثابت می کند ایه همراهی با صادقین می باشد .

خداوند در سوره توبه مى‏فرماید:

«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّه وَکُونُوا مَعَ الصَّادِقینَ»( سوره توبه: آیه 119)

اى کسانى که ایمان آورده‏اید، تقوا پیشه کنید و همراه با راست‏گویان باشید.

همراهى را می توان به دو صورت تصوّر کنیم : یک مرتبه این همراهی جسمى است، مثلًا «صادق» با «رضا» در فلان سفر همراه شدند. و گاهى همراهى به معناى پیروى در فکر و عقیده است، مثلًا فلان شخص با ابوبکر است و فلانى با على بن ابى طالب علیه السلام. یعنى از نظر اطاعت و موافقت همراهى مى‏کند و به اصطلاح در خط او است. این نوع همراهى حتى در صورتى که آن شخص رهبرش را ندیده باشد ممکن است. حتى ممکن است یکى در شرق عالم باشد و دیگرى در غرب عالم؛ اما در عقیده، فکر و برنامه عملى با یکدیگر همراه باشند. شیعیان در قرن حاضر با امیرالمؤمنین على بن ابى طالب هستند، با این‏ که آن حضرت را ندیده و به خدمتش نرسیده‏اند، و از طرفى دیگر معتقدان به ابوبکر با ابوبکر همراهند، گرچه پانزده قرن گذشته است. پس «همراهى» در آیه مبارکه به معناى دوم است.

حال که مراد از همراهی را در آیه دانستیم . وقتى خداوند متعال امر به همراهى با «صادقین» را به صورت مطلق و بدون قید آورده است، پس باید آن‏ها معصوم باشند. (همانگونه که شبیه این استدلال را در آیه های دیگر هم بیان کردیم ) چرا که اگر این افراد معصوم نباشد امر به همراهی با آنها موجب تناقض می شود و این نوع امر کردن برای خداوند محال می باشد .

سوالی مطرح می شود که این صادقین چه کسانی هستند ؟

برای پاسخ به این سوال و شناخت «صادقین» در این آیه به سراغ روایات اهل سنّت مى‏رویم، چرا که بحث ما با اهل سنّت است.چرا که  مراد از صادقین در کلام شیعه مشخص می باشد

احادیثى که در ذیل آیه یاد شده آمده با متن‏هاى مختلفى وارد شده‏اند. و یازده تن از بزرگان فن حدیث این روایت را نقل کرده اند بنابراین در صحت این روایت نمی توان خدشه کرد .  از جمله آن‏ها روایتى است که حافظ مزّى به سند خودش از امام صادق علیه السلام این گونه نقل مى‏کند:

مراد از «صادقین» در آیه شریفه، محمّد و على علیهما السلام هستند. (تهذیب الکمال: 5/ 84)

 حاکم حسکانى (درگذشته 470) در کتاب شواهد التنزیل به سند خود و به همان سندى که ابوالحجّاج مزّى نقل نموده است از امام صادق علیه السلام این گونه روایت مى‏کند:

منظور از «صادقین» در آیه، محمّد و على علیهما السلام هستند.( شواهد التنزیل: 1/ 341/ ش 350)

ابویوسف یعقوب بن سفیان نیز با سند از عبداللَّه بن عمر روایت کرده:

ابن عمر قال: «وَکُونُوا مَعَ الصَّادِقینَ»؛ یعنى مع محمّد وأهل بیته (مناقب آل أبی طالب: 2/ 288)

ابن عمر گفت: مراد از آیه‏ «وَکُونُوا مَعَ الصَّادِقینَ» همراهى با محمّد و اهل بیت اوست.

کلام فخر رازى‏

فخر رازى پس از اقرار به دلالت این آیه بر عصمت، دست از بى‏انصافى بر نداشته و با بى‏اعتنایى به روایات ذیل آیه، درباره مصداق «صادقین» مى‏گوید:

إنه تعالى أمر المؤمنین بالکون مع الصادقین، ومتى وجب الکون مع الصادقین، فلابدّ من وجود الصادقین فی کلّ وقت، وذلک یمنع من إطباق الکلّ على الباطل؛ ومتى إمتنع اطباق الکلّ على الباطل، وجب إذا أطبقوا على شی‏ء أن یکونوا محقین، فهذا یدلّ على أن إجماع الأمة حجة؛

پروردگار متعال به همراهى با راست‏گویان أمر کرده است [و چون قرآن براى همیشه و هر زمان نازل شده است‏] در نتیجه باید راست‏گویان در همه زمان‏ها وجود داشته باشند و راست‏گویان همان اجماع و اتفاق تمامى [مسلمین‏] است که [هیچ گاه‏] بر باطل اجماع نمى‏شود و تا زمانى که اتفاق بر باطل ممتنع باشد، هر گاه بر چیزى اتفاق نظر شد، آن چیز حق است و همین دلیل است بر حجیّت اجماع.

با توجه به روایاتی که خود اهل سنت نقل کرده اند و جای خدشه در این روایات نمی باشد باز هم فخر رازی دست این تعصب برنداشته و اینگونه که بالا بیان کردیم بر این روایت ایراد می گیرد که این ایراد منفی است .